استانی که در منطقه زاگرس و با آب و هوایی چهارفصل در غرب کشور ایران است. آنچه در آب و هوای استان کرمانشاه مورد توجه میباشد، تفاوت میزان درجه هوا در شهرستانهای آن در یک فصل یکسان است، به عنوان مثال در یک فصل قصرشیرین گرم و پاوه سرد و کرمانشاه معتدل است.
چشمهها و سرابهای زیادی در سراسر استان وجود دارد که بستر مناسبی برای رودخانههای فصلی و دایمی شده است. از مهمترین ارتفاعات این منطقه، میتوان به کوههای حدفاصل شهرهای کنگاور، صحنه و سنقر کلیایی، نواکوه، کوه آتشکده یا آتشگاه، سفیدکوه، پرآو ، دالاهو و شاهو اشاره کرد.
ارتفاعات اورامانات به خاطر موقعیت خاص اقلیمی و بارندگی کافی، چشماندازهای طبیعی و زیبایی را به این منطقه هدیه داده است. در این ارتفاعات امکانات تفریحی و اقامتی وجود دارد و همچنین وجود ایلات عشایر نیز به این مکان زیبایی بیشتری میبخشد. جنگلهای کرمانشاه از شمال به جنوب شامل اورامان، نوسود، پاوه، جوانرود، سرپلذهاب، کرند، پاطاق (مسیر اسلامآباد تا قصرشیرین) است که از مناطق جنگلی زاگرس به حساب میآیند، در این مناطق، درختان بلوط و گیاهان دارویی بسیاری دیده میشود.
جاذبههای طبیعی در استان کرمانشاه فراوان است؛ آبشار ریچاب، چشمه غصلان روستای بابایادگار، سراب روانسر، آبشار سه طبقه پیران، سراب نیلوفر، تالاب هشیلان، سراب دربند صحنه، غار پرآو (معروف به اورست غارهای جهان)، غار کاوات، غار آبی قوریقلعه، غار رتیل، غار آسنگران، غار تایلهنو، غار شکارچیان، غار دواشکفت، غار قبه کرمانشاه.
از مهمترین آثار باستانی و تاریخی این استان میتوان به کتیبه سنگی بیستون، تاقبستان، تپه گنجدره (چیاخزینه)، ساعت سنگی هرسین، نقش آنوبانینی، قلعه یزدگرد، نیایشگاه آناهیتا، تکیه معاونالملک کرمانشاه، گوردخمههای اسحاقوند و صحنه، مسجد جامع کرمانشاه و مسجد جامع شافعی، حمام پاچمن صحنه، حمام بزرگ (سرجوب) کنگاور، حمام حسنخان کنگاور، چندین کاروانسرا، بقایای کاخ شاپور اول ساسانی در نزدیکی شهر هرسین، کاخ ساسانی یا عمارت خسروی قصرشیرین، چندین پل باستانی و ... اشاره کرد.
اهالی کرمانشاه کرد هستند، یکی از کهنترین اقوام ایرانی. مردمانش مسلمان و پیرو شیعه و سنی هستند. اقلیتهای دینی هم در این استان زندگی میکنند.
زبان مردم این استان کردی با لهجه کرمانشاهی است البته تنوع گویشهای زبان کردی در کرمانشاه زیاد است و از رایجترین گویشها؛ کلهری، اورامی، سورانی و لکی است.
زیبایی و دلنشینی زبان کردی در کنار پوشش سنتی کرمانشاه یکی از جذابیتهای فرهنگی این استان محسوب میشود، اگر چه با افزایش سبک شهرنشینی در بیشتر مناطق ایران دیگر کمتر خبری از پوششهای بومی است اما عشایر ساکن کرمانشاه هنوز هم لباسهای خوش رنگ و نقش که نشانی از هویتشان است را بر تن دارند. پوشش زنان کرمانشاه تشکیل شده از؛ سربند که از چندین دستمال کلاغی ریشهدار تشکیل شده، پیراهنی گشاد و بلند که از پارچههای گلدار با رنگهای شاد دوخته میشود، کلنجه (لباسی با برش و رنگی خاص که جلوه زیور آلات زنان را دو چندان میکند)، قبا (پیراهنی تمام قد که رویه لباس از جنس مخمل است)، روپوش (چادری از جنس ابریشم مشکی) و جافی (شلواری همانند شلوار مردان که زنان در هنگام کار میپوشند).
مردان کرمانشاه عرقچین که نوعی کلاه است بر سر میگذارند، سربند که دور عرقچین بسته میشود و گلدار و به رنگهای شاد است، پیراهنی به نام کرواسی فقیانه که دارای آستینهای بلندی است، سخمه، بر روی پیراهن میپوشند، قبا لباسی تمام قد که بر روی سخمه میپوشند، شال که به دور کمر میبندند، جافی شلوار مردان کرد، سلته نیمتنه آستیندار که کاربردی شبیه به کت و روپوش دارد، پاپوششان گیوه ملکی و پالتویی به نام کپنک که در زمستان به تن میکنند.
موسیقی با فرهنگ کردها پیوندی ناگسستنی دارد، در این میان مردمان کرمانشاه، از گدشته تاکنون در مراسم و آیینهای قومیشان با نوای موسیقی و سازهایی چون؛ دهل، سرنا، دو نی و تنبور به آیینهایشان ریتم و شور میبخشند.
موسیقی و نوای سازها در زمان اجرای آیینهایی مثل؛ پُرسانه که مراسمی است برای کمک مالی به خانوادهای که عزادارند و عزیز از دست دادهاند، جشن خرمن که از جشنهای ایرانیان باستان است و به شکرانه برکات در پایان فصل برداشت محصول برگزار میشود و یا آیین شال اندازی که به یمن نزدیک شدن فصل بهار است؛ در این رسم نوجوانان در اواخر سال برای گرفتن مژدگانی و نوید رسیدن فصل بهار به پشت بام خانه همسایه میروند و از روزنه پشت بام شال خود را داخل خانه آویزان میکنند و صاحب خانه به عنوان مژدگانی پول یا خوراکی درون شال میگذارد این رسم در هنگام غروب انجام میشود. علاوه بر آداب قومی، مردم کرمانشاه در برگزاری آیینهای ملی و مذهبی دارای پیشینه ارزشمندی هستند و همچنان با گذشت سالیان طولانی هنوز هم عید نوروز، چهارشنبه سوری، شب یلدا، اعیاد مذهبی، اعمال ماه رمضان، مراسم عزاداری ماه محرم و صفر در این استان با شکوهی خاص برگزار میشود.
هنرهای اصیل کرمانشاهی چون جاجیم بافی همچنان نزد خانوادههای عشایری و روستایی کرمانشاه رایج است که از نوع مرغوب آن لباس تهیه میکنند، یکی دیگر از صنایع دستی و خانگی مردم این استان گلیم بافی است، بهترین گلیم این منطقه در هرسین بافته میشود با بافتی که در زمینه آن نشانههای بسیاری از آمیختگی تمدن و فرهنگهای مختلف دیده میشود. موجبافی، گیوهکشی، چیغبافی یا چیخبافی (بر روی حصیر با استفاده از پشم نقشهای متفاوت و رنگانگ درست میکنند، صفحهی مورد نظر پیدا نشد، ساخت ابزار فلزی همچون چاقوسازی و وسایل کار و شکار، قالی بافی از دیگر صنایع دستی این استان است.
مانند هر شهر دیگری در ایران، کرمانشاه هم غذاهای متفاوت و متنوع خاص منطقه خود را دارد. غذاهایی چون، دندهکباب، ونوشک پلو، آش دوغ، آش عباسعلی، خورشت کنگر، آش سورانه، کوکوی پاغازه، شلمین(شلم)، والک پلو.
برای سوغاتی میتوان محصولاتی چون، نانبرنجی که سوغات معروف کرمانشاه است، کاک، نان خرمایی (خانقی)، روغن حیوانی، نان شکری، نانبژی، نان ساجی، کلانه و نان برساق و عسل را از بازار سنتی کرمانشاه تهیه کرد.