گذری بر آثار باستانی و تاریخی ایران
تهران شهری از دوران معاصر است. شهری که آرامش بناهای به جا مانده‌اش در قلب شهر، در کنار هیاهوی شهری مدرن و پرترافیک، بسیار دلنشین است. مجموعه کاخ گلستان در کنار بازار قدیم تهران به هر گردشگری توصیه می‌شود. در این محدوده اگر گشتی بزنید، آثار دیگری از صدسال گذشته را خواهید دید، که سردرباغ ملی و موزه ملی از مهم‌ترین آنهاست. مجموعه کاخ سعدآباد درست در نقطه مقابل شهر و در پای کوه و کنار بازار مینیاتوری تجریش از دیگر دیدنی‌های این شهر است. تهران را با دیدنی‌های مختلف تاریخی و موزه‌های آن از دست ندهید.
شهر مهم دیگر ایران، که برای هر گردشگری نامش آشناست، اصفهان است، که شهرتش به نصف جهان بی دلیل نیست. میدان نقش جهان و بناهای زیبای اطراف آن را اغراق نیست اگر بگوییم از برجسته‌ترین بناهای معماری ایرانی و اسلامی است. نام چهل ستون همیشه همراه اصفهان است و نامی آشنا برای علاقه‌مندان به تاریخ ایران است، به هنگام شب، سی و سه پل را به تماشا بنشینید آنجا که معماری و طبیعت به هم آمیخته شده‌اند، منارجنبان که معمارش در کنار خود بنا دفن شده، پدیده‌ای است که از زمان تیموریان به یادگار مانده و هیجان دیدنش تجربه‌ای جالب خواهد بود.
نمی‌شود اصفهان را دید و از کاشان عبور نکرد، شهر گل و گلاب. شهرتش به گلاب قمصر است و عطر خوش گل‌های محمدی‌اش. خانه‌های تاریخی کاشان، با معماری خاص و زیبای که دارند، به کوچه‌هایش رنگی تاریخی و سنتی بخشیده است، خانه بروجردی‌ها، طباطبایی‌ها، عباسیان و عامری‌ها.
شیراز، پایتخت حکومت فارس است. بناهایی که یادگار دوران پیش‌از اسلام و یادآور امپراطوری بزرگ هخامنشی است. تخت جمشید، پاسارگاد، نقش رستم و نقش رجب. شیراز شهر شراب و شعر است. شهر حافظ و سعدی. آنجا که باغ‌های زیبایش قریحه لطیف هر کسی را به وجد می‌آورد و آرامش درونی‌اش هر بیننده‌ای را به آن شهر وابسته می‌کند، باغ ارم، دلگشا، عفیف‌آباد و نارنجستان قوام که عطر بهار نارنجش تا مدتها ذهن و روح آدمی را به غلیان می‌اندازد.
یزد، شهر بادگیرها و شهر خشت است. بناهایی که باقی مانده‌اند، بیشترشان با خشت و گل ساخته شده و بار تاریخی عظیمی را به دوش می‌کشند. آتش ورهرام، آتشی که گفته‌اند از ۱۵۰۰ سال پیش تا به حال روشن است و در بنای آتشکده‌ای که در زمان پهلوی ساخته شد نگهداری می‌شود، مجموعه امیرچخماق از مشهوترین آثار باقی مانده از زمان تیموریان است که در مرکز شهر یزد با آب‌انبار، مسجد، تکیه و بازارش خودنمایی می‌کند، باغ دولت‌آباد با بادگیر بلندش، حمام معروف خان که اکنون سفره‌خانه‌ای زیبا و شلوغ است و خانه ملک‌التجار که مکانی برای استراحت گردشگران خواهد بود،همه و همه جزیی از زیبایی این شهر محسوب می‌شوند. زندان اسکندر و آب انبار شش بادگیر را از قلم نیندازید.
کرمان شهری کویری و گرم است که با ارگ بم شناخته می‌شود، ارگ بم بعد از ویرانی زلزله، بخش‌هایی از آن زنده و مقتدر باقی ماند و دیگر بخش‌ها در حال مرمت و بازسازی می‌باشد. حمام گنجعلی‌خان با آجرهای ساده و نیلی‌اش و حاشیه‌ای از سنگ مرمر، یادگار عهد صفویان است، باغ شاهزاده ماهان، که معماری سردرش و وجود فواره‌های زیبا و متفاوتش، رنگی دیگر به عمارت‌ها و کوشک‌های داخلی داده است، یکی از جذابیت‌ها و زیبایی‌های سفر به کرمان محسوب می‌شود.
بیرجند، شهری کوه‌پایه‌ای و کویری است که به باغ‌ها و درختان چنار قدیمی شهرت دارد، باغ و عمارت مشهور اکبریه، نگین بناهای تاریخی این شهر است، مدرسه شوکتیه به سبک دارالفنون ساخته شد و این شهر را به شهرتی در علم و فرهنگ رساند.
مشهد، به خاطر وجود حرم امام هشتم شیعیان، شهری مقدس محسوب می‌شود که همواره پذیرای مسافران زیادی است. در این شهر آرامگاه نادرشاه و همچنین مجموعه باغ آرامگاه فردوسی شاعر گرانقدر ایرانی و خالق شاهنامه، در توس با معماری زیبا و خاص خودش وجود دارد، دیدن این بنا برای گردشگرانی که با شاهنامه آشنایی دارند لذتی دوچندان خواهد داشت.
استان سمنان به کویر، جنگل ابر و آسمان شب پرستاره‌اش، شهرت دارد. مسجد جامع سمنان با ایوان آجری بلند و کتیبه‌های سنگی نمونه‌ای از هنر دوران تیموریان است، دیدن جنگل ابر شاهرود و روستاهای اطرافش را، که هم طبیعت و هم ردپای تاریخ در آن پیداست، از دست ندهید. بسطام، شهر بایزید بسطامی است، عارف مشهور قرن سوم هجری، مقبره این عارف خالی از هرگونه تزیینات است اما دیدنش زیارتی است برای کسانی که به ادبیات و فرهنگ عرفانی ایرانی علاقه‌مند هستند.
اردبیل به بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی شهرت دارد، آرامگاهی که مجموع هنر دست هنرمندان زیادی است از ادوار پیشین، هنرهایی بدیع در رشته‌های مختلف چون کاشی‌کاری، خطاطی خطاطان بزرگ و معرق و بسیاری از هنرهای دیگر که هر کدام رنگ و لعابی خاص به این بقعه بخشیده‌اند. مجموعه بازار اردبیل با طاق‌های جناغی و گنبد‌های ساده، معرف هنر دوران صفویه و قاجار است که معماری و عطر و بوی بازارش چشم را می‌نوازد.
تبریز را با مسجد کبود که فیروزه جهان اسلام نام گرفته است، می‌شناسیم. مسجدی که کاشی‌های معرق لاجوردی دارد و حال و هوایش همسان با مسجد شیخ لطف‌الله اصفهان است. عمارت کلاه فرنگی هشت ضلعی که در مرکز ایل گلی قرار دارد، یکی از گردشگاه‌های زیبا و مشهور در شهر تبریز است، قدم زدن در آن را از دست ندهید.
قزوین نمادی دارد به نام کاخ و موزه چهلستون، که از نمونه همنام خود در اصفهان چند دهه قدیمی‌تر است، در این شهر که آثار تاریخی فراوانی دارد می‌توانید سری هم به بازار قزوین و سرای سعدالسلطنه بزنید، مسجد جامع قزوین، مجموعه‌‌‌‌ای از معماری دوران‌های مختلف تاریخی چون سلجوقی، صفوی و قاجار است که در کنار هم ترکیب زیبایی را به وجود آورده‌اند، نام حمدالله مستوفی مورخ بزرگ عصر ایلخانی بر هیچ دوستدار تاریخی پوشیده نیست، این بزرگمرد آرامگاهی آجری در این شهر دارد که دیدنش به هر گردشگری توصیه می‌شود.
همدان را به ابوعلی سینا می‌شناسند که بنای آرامگاهش در این شهر است. بابا طاهر با دوبیتی‌های معروفش نیز در این شهر دفن است و آرامگاهی با گنبد فیروزه‌ای منشوری شکل دارد که دیدن نمای داخلی و هشت‌ضلعی این آرامگاه زیبا، چشم‌نواز خواهد بود.
