نام قدیم :
دقیانوس
وجه تسمیه :
به معنی جلگه پست آبرفتی (جيرفت از دو كلمه ‹‹جير›› به معنی پست و پايين و ‹‹افت›› به معنی افتاده تشكيل شده که به طور كلی به معنای ‹‹جلگه پست آبرفتی›› است.)
شهرت :
مهد تمدن بشریت
جمعیت :
111,036 (نفر)
مساحت :
18,438 (کیلومترمربع)
ایستگاه راهآهن
فرودگاه
در شرق استان کرمان شهری به نام جیرفت قرار دارد که باستانشناسان معتقدند گهواره تمدن بشریت است.
آب و هوای جیرفت گرم و بیابانی است، ساکنین این شهر به کشاورزی و دامداری مشغول هستند. آب و هوا و سخاوت زمین در جیرفت به کمک اهالی آمده تا محصولاتی چون، خرما، صیفیجات، جو، گندم، گردو، آلو، هلو، انجیر و انگور را در این شهر برداشت کنند. آب برای کشاورزی از هلیل رود تامین میشود.
از طبیعت زیبا و پربرکت این شهر، دشت اسفندقه، کوه علمشاه، غار شعیب، آبشار دلفارد، آبشار وروار و رودخانهها، را میتوان نام برد که هر کدام به تنهایی منحصربفردند، همچنین آثار تاریخی که در سرزمین جیرفت از گذشته به یادگار مانده است خود سخنان بسیاری از قدمت و باستانی بودن تاریخ این منطقه را دارد آثاری مثل، شهر دقیانوس، قلعه کهنه، مقبره میرحیدر، قلعه سموران و ...
فصل مناسب برای سفر به این شهر، پاییز و زمستان است در تابستان به خاطر گرمای زیاد توصیه نمیشود.
زبان اکثر مردم جیرفت فارسی است اما در نواحی مختلف آن با لهجهها و گویشهای مختلف صحبت میکنند، زبان دوم مردم جیرفت که بیشتر در قسمتهای گرمسیری رواج دارد، زبانی محلی است. بیشتر آنها مسلمان و پیرو مذهب شیعهاند و در نواحی مرزی با بلوچستان اهل سنت نیز زندگی میکنند. برگزاری مراسم عید نوروز، شب یلدا، اعیاد مذهبی و بسیاری از جشنها و مراسمهای دینی و ملی در این شهر رواج دارد که با توجه به سنتهای قدیمی خود منطقه انجام میشود. غذاهایی چون مجور کدو، زیرهپلو، آش کدو، آش زیره و آبگوشت بادمجان و کشک را در جیرفت امتحان کنید.
قالی بافی و گلیم بافی اسفندقه جیرفت به دلیل طرح و نقشهای خاصشان از شهرت زیادی برخوردار است.