پارچه زربفت یکی از قدیمیترین و باسابقهترین منسوجات سنتی ایران است. پارچه زربفت با عبور دادن تار و پودهایی از جنس ابریشم و گلابتون از لابهلای هم بافته میشود و از لطافت و ظرافت خاصی برخوردار است. پارچه زربفت در گذشته تنپوش پادشاهان و درباریان بوده است و امروزه از این پارچه برای دوخت لباس و پرده، رومیزی، رومبلی و ... استفاده میشود. در حال حاضر در شهرهای تهران ، اصفهان و کاشان دستان هنرمند استادان زریباف هنوز هم چله کش این پارچه ظریف است.
بافت پارچه زربفت با دستگاه سنتی نساجی معروف به دستوری یا از دستگاه ژاکارد دستی انجام میشود، تنوع رنگ و نقش در این پارچه بیش از دیگر پارچههای سنتی است به همین دلیل بافت و نقش اندازی در این پارچه زمان بیشتری را از بافنده میگیرد به شکلی که طی بافت یک روزه ۱۰ تا ۴۰ سانتیمتر از پارچه بافته میشود.
در ابتدا طرحی که قرار است روی پارچه بنشیند توسط استادان طراحی میشود و روی کاغذ شطرنجی کشده میشود؛ پس از آن نخهای ابریشم و گلابتون با توجه به نقش طراحی شده آماده میشوند تا در کنار هم قرار گیرند و بافته شوند.
برای شروع بافت ابتدا دستگاه چلهکشی میشود یعنی تار گذاری روی دستگاه نساجی انجام میشود. بافت پارچه زربفت توسط دو بافنده انجام میشود؛ یک نفر بافنده زری و دیگری شاگرد بافنده که گوشوارهکش خوانده میشود، کار گوشوارهکش حرکت دادن تختههایی است که از قبل نقشه بافت روی آن نصب شده و در اصل گوشوارهکش با حرکت دادن تخته به بالا و پایین، بافنده را در پیاده کردن نقش طراحی شده هدایت میکند. مانند برخی دیگر از بافتهای سنتی مانند ترمه، نقش هنگام بافت در زیر میافتد و پشت پارچه دیده میشود.