Historical
Mountain & Semimountain
روستای فارسیان در یک منطقه کوهپایهای در ارتفاع ۷۷۷ متری از سطح دریا واقع است و با شهر Gorgan ۱۱۵ کیلومتر فاصله دارد. این روستا در محور اصلی آزادشهر به Shahroud ، در ۳۵ کیلومتری جنوب شهر آزادشهر واقع شده و تا شاهرود ۸۵ کیلومتر فاصله دارد. این روستا در مرز استانهای گلستان و سمنان واقع شده و به دلیل همجواری با جنگل ابر، گردنه خوش ییلاق و دامنههای سرسبز ماران کوه از موقعیت و ویژگی متنوع آب و هوایی در طول سال برخوردار است.
جنگلهای انبوه و درههای عمیق البرز با پوشش جنگلی، مناظر زیبـا و بدیعی را پیش روی رهگذران قرار میدهد ضمن اینکه وجود چشمههای متعدد که از دل خاک سر برآوردهاند علاوه بر تامین آب اهالی روستا، فضایی لطیف و شگفتانگیز را برای مخاطبان به وجود میآورد.
با توجه به وجود کوههای مرتفع در بدنه شمال شرقی و غرب روستا و وزش باد از سمت غرب و شمال غرب و همچنین بالا بودن نم نسبی منطقه شاهد تابستانهای نسبتا ملایم و زمستانهای سرد در این روستا هستیم روستای فارسیان دارای اقلیم سرد و کوهستانی میباشد.
شکل بافت روستا و معابر سرپوشیده و زیبای بافت تاریخی آن نیز چشمگیر است، در کوچههای روستا به دلیل قرارگیری خانهها بر روی معبر و یا قرارگیری سایبان، قسمتهایی به صورت سر پوشیده به چشم میخورد که با نام ساباط معروف است؛ داخل بعضی از ساباطها فضایی برای نشستن تعبیه شده است که با نام دخترنشین در روستا شناخته میشود که در ساعات پایانی روز محلی برای گفتمان زنان و بازی کودکان به شمار میآید.
از جاذبههای روستا میتوان به: ابشار کفتر خانه، یخچال طبیعی، جنگل بلوط، شالیزارها، چشمانداز روستا و بافت تاریخی روستا اشاره کرد.
بافت تاریخی روستای فارسیان در سال ۱۳۹۶ در فهرست آثار ملی ثبت شده است.
ساکنین روستا فارسیان فرهنگ و آداب و رسوم متمایز به خود را دارند.
اهالی روستای فارسیان را بازماندگان طایفههـایی تشـکیل مـیدهنـد کـه درحال حاضر به لحاظ ساختار اجتماعی از میـان رفتـه و در چـارچوب خـانوادههـایی وابسته و خویشاوند مانند محمودیها، گیلکیها، تنگلیها و رمدان لرهـا در جـای جـای روستا سکونت دارند.
در حال حاضر ادبیات نوشتاری روستای فارسیان به زبان ترکی قزلباش و فارسی میباشد و" گویش را میبایستی از منشأ و ریشه اقوام آن بررسی نمـود. از آنجایی که در سالیان بسیار دور اقوامی از عشایر استان فارس و سبزوار بـه این روستا مهاجرت نمودهاند زبانهای ترکی (قزلباش) و فارسی در این روسـتا ریشـه و منشأ دارند که خوشبختانه پس از گذشت سالیان اهالی روستا به اصالت خود پایبند بوده و هنوز تکلم بازبان ترکی (قزلباش) رایج است.
سازهای مورد استفاده در روستای فارسیان شامل نی، دوتار شمال خراسان، سرنا و تمبک میباشد که علاوه بر کاربرد در زندگی روزمره، سرنا و تمبک در مراسم عروسی و نی در مراسمات عزاداری مورد استفاده قرار میگیرند.
در خصوص مراسمات نمایشی میتوان به گاوبازی (که مبارزه دو گاو با شاخهای تیز) و خروس جنگی اشاره کرد.
از آيينهایی که در روستا رواج دارد شامل:
این آیین جزء مراسمات نوروزی این ناحیه به شمار میرودکه از ۲ ماه مانده به عید در معبر اصلی آغاز میشود؛ نحوه بازی به این صورت است که پسرهای نوجوان با غلتاندن تخممرغ بر روی زمین و ضربه به تخ مرغ طرف مقابل بازی را آغاز میکنند. فردی که تخممرغ آن سالم بماند برنده بازی و تخممرغ شکسته حریف برای او میشود. شیرینی بازی در گفت و گوی اولیه میان دو فرد و پیشبینی شکستن تخممرغ طرف مقابل است.
شایان ذکر است که اهمیت چنین بازیهای در روستا به تعامل اجتماعی نوجوانان و ایجاد صمیمیت و دوستی باز میگردد .
این مراسم در ده روز پایانی سال با شعرخوانی کودکان و نوجوانان در کوچه و گرفتن هدایا از ساکنین روستا آغاز میشود همچنین در این زمان جوانان شاخههای درختان سرو (درخت آلو به زبان محلی) را کنده و از سقف خانه آویزان میکنند که علاوه بر مطبوع ساختن فضای خانه نوید دهنده بهار بوده است.
با آغاز سال نو در انتهای معبر اصلی که ایستگاه مینیبوس هم در آنجا قرار دارد مردان روستا با هم کشتی گرفته و در پایان با نواختن موسیقی محلی و چوب بازی آغاز سال نو را جشن میگرفتند. متاسفانه این رسم در جامعه امروز روستایی کمرنگ شده و رنگ و بوی گذشته خود را از دست داده است.
از رسوم دیگری که در ۳ روز اول عید رایج است بستن طناب و درست کردن تاب زیر ساباط گذرهای روستا و تاب خوردن دختران است؛ دختری که سوار بر تاب است آوازی را میخواند و اطرافیان با او همخوانی میکنند. آوازهای خوانده شده در این مراسم بیشتر مرتبط با نوروز و یا آوازهای خوانده شده بر سر مزارع میباشد.
از دیگر رفتارهای اجتماعی میتوان به بازی "ارنگ برنگ اسب چرنگ" اشاره داشت که شبیه به بازی بیست سوالی است با این تفاوت که سوژه سوال باید اسب یکی از اهالی روستا باشد. این بازی بین دو گروه ۲ الی ۳ نفره انجام میشود و معمولا در ساعات پایانی روز توسط جوانان بر لبه تنور انجام میشود هر گروه تا ۵ سوال زمان دارد که اگر جواب درست را حدس نزند با توجه به توان بالای جوانان روستایی باید پا به فرار گذاشته و در حین دویدن جواب را بگوید و در صورت گرفته شدن توسط گروه مقابل بازی را باخته است.
از هنرهای سنتی روستا میتوان به پرده گلدوزی و Chadorshab Weaving و دوخت لباسهای کرباس اشاره کرد.