یکی از دوختهای اصیل و تزیینی است که دستان هنرمندان ایرانی قریب به ۲۵۰۰ سال است که با آن آشناست.
ملیلهها مفتولهایی هستند از جنس آلیاژهای مختلف با رنگهای طلایی و نقرهایی که به شکل فنری ساخته میشوند و برای تزیین و جلوه بیشتر به پارچه دوخته میشوند. در حال حاضر هنر ملیلهدوزی برای تزیین رومیزی، رو تختی، سجاده و تابلو به کار گرفته میشود، میتوان از طرحهای معروفی که ملیلهدوزی بر روی آنها پیاده میشوند به: بُته جقه و گلهای شاه عباسی اشاره کرد.
اصفهان، یزد، کاشان و تهران همچنان میزبان این هنر ظریف و زیبا هستند و به ویژه ملیله دوزی بر روی پارچههای ترمه انجام میشود.
وسایل مورد نیاز برای اجرای ملیلهدوزی: پارچه (ترمه یا مخمل و کتان)، انواع نخهای ملیلهدوزی، سوزن، قیچی، دستگاه کمان برای محکم نگهداشتن پارچه، پنبه و ... .
شیوه کار به این گونه است که؛ یک پارچه کتان یا متقال را به اندازه پارچهایی که قرار است ملیلهدوزی روی آن انجام شود میبرند، سپس محلولی از سریش و آب درست میکنند و به وسیله قلممو تمام سطح پارچه را به آن آغشته میکنند و پارچه اصلی را روی پارچه قرار میدهند تا بهم بچسبند.
بعد از خشک شدن و ثابت شدن دو پارچه بر روی هم، نقشی که قرار است ملیلهها روی آن بنشینند با کمک کاغذ برگردان روی پارچه اصلی منتقل میشود.
در این مرحله کار با سوزن ادامه پیدا میکند، ملیلهها را با نخ و سوزن به پارچه متصل میکنند، تمام نقش را با ملیله پر میکنند و در قسمتهایی از نقش که قرار است برجسته باشند به اندازه همان نقش (به عنوان مثال میتواند یک برگ، گل و ... باشد) پنبه روی نقش قرار میدهند و آن را با نخ و سوزن روی پارچه میدوزند بعد از ایجاد برجستگی روی کار را ملیله میدوزند.