میناکاری هنری با سابقه ۵۰۰۰ هزار ساله. Isfahan کانون هنر میناکاری است. طلا، نقره و مس قابلیت انجام میناکاری را دارا هستند؛ اما در حال حاضر از مس برای ساخت میناکاری استفاده میشود. مینا از ترکیب اکسید فلزات با چند نوع نمک در حرارت ۷۵۰ تا ۸۵۰ درجه سانتیگراد ساخته و شکل میگیرد؛ رنگهای نشسته بر میناکاریها با توجه به زمان و درجه حرارتی که در آن قرار میگیرند اینگونه زیبا به عمل میآیند.
ابزار مورد نیاز برای میناکاری:
کوره، ورقه فلز (طلا، نقره، مس، برنج، آهن یا ورشو)، هاون، ماده آبگینه مینا، کاغذ کپی، چکش، سندان، گیره، قیچی فلز بر، رنگ (پودر رنگ) ... .
ساخت مینا با دو روش صورت میگیرد، روش اول خم کاری است؛ شکل دادن به ورقه فلز با قرار دادن درون قالب اصلی که با فشار یک وزنه انجام میشود، روش دوم چکش کاری است؛ در این روش با کمک چکش و سندان و گیره و ... ورقه فلز را به شکل مورد نظر در میآورند.
میناکاری به لحاظ سبک ساخت به دو دسته تقسیم میشود:
· مینای خانهبندی یا مینای سیمی
· مینای نقاشی
در مینای خانهبندی (مینای سیمی) که در اصفهان و اهواز همچنان انجام میشود، بعد از ساخت مینا؛ مفتولهای بسیار نازک را با چسب بر روی قطعه و طرح مورد نظر میچسبانند و با یک لعاب شیشهایی روی مفتولها را میپوشانند و داخل کورهایی با حرارت ۱۰۰۰ درجه سانتیگراد میگذارند؛ در مجاورت گرمای ۱۰۰۰ درجه مفتولها به قطعه جوش میخورند و متصل میشوند. بعد از متصل شدن مفتولها به قطعه، نوبت مرحله نقش زدن با رنگ میرسد؛ در این مرحله قطعهها را از کوره خارج میکنند و برای رنگ آمیزی آماده میکنند. نقش زدن با رنگ در میناکاری بهوسیله پودر رنگ و باز هم به کمک گرما انجام میشود؛ به این شکل که، سطح کار را با پودر رنگ پر میکنند و قطعه را به مدت ۳ دقیقه داخل کوره با حرارت ۱۰۰۰ درجه قرار میدهند. رنگها در میناکاری از ترکیب اکسید فلزات مختلف با انواع نمکها حاصل میشوند.
در مینای نقاشی، کار با ساخت مینا شروع میشود، مرحله بعد از شکل گرفتن قالب اصلی، تمیز کردن سطح جسم برای بهتر چسبیدن لعاب مینا است، آماده کردن لعاب مینا، یکدست بودن آن برای اینکه به خوبی روی سطح کار بنشیند کار بعدی است که میناکار انجام میدهد.
بعد از لعاب دهی، قطعه وارد کوره با حرارت ۱۰۰۰ درجه میشود تا لعاب روی سطح قطعه پخته و ثابت شود؛ برای این کار ۲ تا ۳ دقیقه زمان لازم دارد. مرحله بعد از پخت لعاب، مرحله آماده کردن رنگ میناکاری است که از پودر اکسید فلزات تشکیل شده است. در گام بعدی پیاده کردن طرح بر قطعه لعاب دیده است بدین شکل که: طرح مورد نظر روی کاغذ کشیده میشود، بعد از آن با روش سوزنکاری یا سنبادهکاری (خطوط یا همان نقشه را بوسیله سوزن سوراخ سوراخ میکنند) طرح را روی قطعه انتقال میدهند و با خاکستر یا دوده طرح را روی قطعه لعاب دیده نمایان میکنند. گام بعدی قلمگیری طرح نشسته بر لعاب و رنگ آمیزی و پس از آن پخته شدن در کوره با دمای ۷۰۰ تا ۸۰۰ درجه و ثابت شدن رنگهای نقاشی است، در آخرین مرحله روی قطعه میناکاری شده لعاب شفاف میزنند و برای آخرین بار وارد کوره میکنند.
هنر ظریف و زیبای میناکاری را میتوان بر روی: گلدان، بشقاب، قاب، زیورآلات، کاسه، قدح و ... دید.
آثار میناکاری بیشتر جنبه تزیینی دارند.