در شرق کشور و در نواری مرزی با کشور افغانستان استانی کویری قرار دارد که زمانی بخشی از خراسان بزرگ شمرده می‌شده است. سرزمین کهن خراسان که اکنون در تقسیمات کشوری به سه استان تقسیم شده است، بخشی از سرزمین «قُهستان» (معرب کوهستان) کهن است، که در گذشته به ولایات جنوب خراسان بزرگ اطلاق می‌شد. این سرزمین از شمال شرق تا شهر هرات در افغانستان و از غرب و جنوب تا کویر لوت و منطقه سیستان در استان سیستان و بلوچستان کنونی امتداد داشته و مرکز آن قاین و سکونتگاه قومی آریایی بوده است. هنوز هم مردم این خطه به گویشی صحبت می‌کنند که به گویش پارسی کهن نزدیک‌تر است.
اين استان سومین استان وسیع کشور است که شهرستان طبس واقع در آن با مساحت ۵۷ هزار کیلومترمربع، بزرگترین شهرستان خاورمیانه است، که بخش عمده آن را کویر تشکیل می‌دهد. آب و هوایی خشک و بیابانی و تنها با ميانگين بارندگی سالانه ۱۲۹ ميلی‌متر آب و هوای غالب در این استان است، هر چند در نواحی کوهستانی و مرتفع، اقلیم کمی معتدل‌تر می‌شود. از جمله خصوصیات بارز جغرافیایی این استان وزش بادهای ۱۲۰ روزه سيستان است که چرخ آسبادهای این استان را در فصل برداشت گندم می‌چرخاند تا کشاورزان بتوانند از این نیروی طبیعی برای تهیه آرد استفاده کنند.
از ویژگی‌های خراسان جنوبی، معماری جالب توجه روستاهایش است که در منطقه طبس بیش از سایر مناطق خودنمایی می‌کند. وجود باغ‌های ایرانی با درختان سر به فلک کشیده در شهرهای مختلف در استانی چنین کویری، قنات‌های قدیمی، قلعه‌های اسماعیلی در شهرهای مختلف، آسبادهایی که جلوه مهندسی خاص خود را به نمایش می‌گذارند و ... همه و همه این استان را برای سفر خاطره انگیز می‌کنند. به همه این‌ها جلوه‌های طبیعی حاصل از وجود کوه‌ها و دره‌های ییلاقی، چشمه‌های آبگرم، پهنه‌های گسترده کویری و سازه‌های طبیعی حاصل فرسایش باد و باران را باید افزود.