مردم استان سمنان، به زبان فارسی ولی با گویشهای مختلفی صحبت میکنند. زبان سمنانی که قدیمیترین زبان آن منطقه است هنوز در بین بعضی از روستاها و شهرهایش تکلم میشود. به دلیل داشتن گویشهای فراوان به این سرزمین لقب جزیره لهجهها را دادهاند. بیشتر ساکنین این استان مسلمان و پیرو مذهب شیعه هستند.
آب و هوا و شرایط جغرافیای در نوع و انتخاب پوشش ساکنین منطقه تاثیرگذار است، در گذشته از سبک خاصی برای پوشش استفاده میکردند که امروزه به دست فراموشی سپرده شده و کمتر در شهرهای استان دیده میشود؛ اما هنوز هم هستند روستاهایی که ساکنانش فرهنگ سمنانی را زنده نگه داشتهاند و زنانش چارقدهای بلند رنگی، تنپوشی سمنانی (شوی) و شلیته بر تن میکنند.
موسیقی استان سمنان با تاثیرپذیری از ملودیهای مازندرانی، خراسانی و اقوام مهاجر ترک، به شکل موسیقی کلاسیک ایرانی و بیشتر شبیه به موسیقی مردم ترک زبان در آمده است.
آیینها و اعتقادات مذهبی در سمنان هنوز زنده هستند و نسل به نسل به وارثانش سپرده میشوند شاید این اعتقادات و آداب همانند گذشته اجرا نشوند ولی هنوز هم در عصر تکنولوژی اجرای آیینهای چون؛ مراسم عزاداری محرم و صفر، شوخوانی سحرهای ماه رمضان، برپایی اعیاد مذهبی و ... در این استان مشتاقان زیادی دارد.
مانند هر استان دیگری در کشور ایران، سمنان نیز غذاهای خوشمزه و خاص خود را دارد. چلوگوشت، سبزیپلو دامغانی، خورشت هویچ و پسته، خلال پلو، تهچین گرمساری، چرتمهپلو، تاکپلو، تهچین کشمش و لپه سمنان و تهچین شهمیرزادی.
صنایع دستی معروف استان سمنان شامل محصولاتی چون: گلیم بافی ، چاپ قلمکار ، قالی بافی ، نمدمالی ، سرامیک و سفالگری و ... است.
برای سوغاتی میتوان از خوارکیهایی چون پسته، انگور، گردو، نان سنتی سمنان و صنایع دستی این استان استفاده کرد.