استانی در شمال شرقی کشور که ارتفاعات کپه‌داغ و آلاداغ از یک سو و مجاورت با کویر از سوی دیگر، تنوع اقلیمی و شرایط خاصی به آن بخشیده است. به دلیل گسترش نواحی کوهستانی، آب و هوای آن اغلب معتدل کوهستانی است. اما قسمت‌هایی از جنوب استان به دلیل مجاورت با کویر مرکزی از آب و هوای بیابانی و نیمه بیابانی برخوردار است. تنوع خوب محصولات مرهون آب و هوای متنوع و نیمه کوهستانی آن است. محصولات کشاورزی چون گندم، جو، انگور، سیب درختی، گیلاس و حبوبات در این استان به کشت می‌رسد.
جنگل‌های انبوه و حفاظت‌شده و پناهگاه حیات‌وحش میاندشت، مناظر دیدنی و گونه‌های متنوع گیاهی و جانوری فراوانی را در خود جای داده‌اند که از جمله مناطق دیدنی استان به شمار می‌روند. پناهگاه حیات‌وحش میاندشت که زيستگاه یوزپلنگ آسیایی است، از اهمیت زیادی برخوردار است.
دره‌های زیبا، آبشارها، غارها، پارک‌های جنگلی و تفریحی از جاذبه‌های طبیعی و بی‌شمار استان خراسان شمالی هستند. هم‌چنین دامنه‌های سرسبز ارتفاعات آلاداغ و کپه داغ نظير شاه جان، گُليل، سالوک، میسی نو، قورخود، یامان داغی و بُزداغی برای ورزش‌های زمستانی، کوه‌نوردی و صخره‌نوردی مناسب‌اند.
یکی از جاذبه‌های گردشگری این استان، چشمه‌های آب گرم هستند که به علت داشتن مواد معدنی مفید، خاصیت درمانی و برخورداری از دمای مناسب ناشی از زمین گرمایی و واکنش‌های شیمیایی، مورد استفاده قرار می‌گیرند. از اين ميان می‌توان به آب‌های گرم و معدنی چشمه آبگرم ایوب پیامبر ، قراجه و بش قارداش بجنورد ، مهمانک سملقان، مختومی شیروان و... اشاره کرد.
بخش‌های نیمه‌بیابانی استان بیشتر در محدوده شهرستان جاجرم قرار گرفته که این منطقه، آسمانی صاف و پر از ستاره در شب و آفتابی سوزان و طولانی در طول روز، دشت‌سرها، روبدوها (تپه‌های گیاهی)، خشک‌رودها، دق‌ها (جلگه‌های رسی)، کویرهای پف کرده و سبخاهایی (سطح‌های نمکی) دارد که هرکدام دیدنی و جذاب هستند.
از مهم‌ترین جاذبه‌های تاریخی استان می‌توان به قلعه جلال‌الدين گرمه، شهر تاريخی بلقيس اسفراين، قلعه صعلوک اسفراین، آيينه خانه مفخم بجنورد، عمارت مفخم بجنورد، تپه ارگ (تپه نادری) شيروان، تپه تاریخی خان‌مانه سملقان، آتشكده اسپاخو، رباط قرهبیل گرمه، رباط يا كاروانسرای قِلی جاجرم اشاره کرد.
موزه باستان‌شناسی در مجموعه تاریخی، فرهنگی مفخم، موزه‌های مردم شناسی در مجموعه تاریخی، فرهنگی مفخم بجنورد، قلعه جلال‌الدین در گرمه، موزه نسخ خطی در مجموعه تاریخی، فرهنگی مفخم، موزه حیات‌وحش رباط قرهبیل در شهرستان مانه و سملقان موزه‌های این استان هستند.