فرهنگ استان گیلان
سرزمینی در جوار دریا و مردمانی به سخاوت طبیعت سرسبز. شرایط جغرافیایی در چگونگی شکل گرفتن فرهنگ و آداب تاثیر گذار است و گیلان نیز از این امر مستثنی نیست؛ فرهنگی کهن با آدابی گسترده از ایل گیل.
ساکنین این خطه از ایران به زبان گیلکی صحبت می‌کنند البته در قسمت‌های مختلف استان لهجه‌ها متفاوت است. بیشتر مردم گیلان مسلمانند و پیرو مذهب شیعه هستند اما در بخش‌هایی از استان سنی مذهب نیز وجود دارد.
آب و هوای معتدل، طبیعتی سرسبز و زمین‌های حاصلخیز سفره‌های پر برکتی هستند که در گیلان گسترده شده‌اند و ساکنینش با کشاورزی، دامداری، پرورش ماهی، کرم ابریشم و زنبور عسل امرار معاش می‌کنند.
آب و هوا و شرایط جغرافیایی تعیین کننده نوع پوشش ساکنین در مناطق مختلف است؛ در گیلان لباس محلی زنان رنگین کمانی از رنگ‌هاست و پوششی ۱۰ تکه شامل؛ لچک، چارقد، پیراهن، جلیقه، یل و کت، شلوار یا شلیته، جوراب، چاروق، چادر کمر و عرق‌چین است، می‌توان این گونه گفت که پوشش زنان گیلانی یکی از جاذبه‌های این استان به حساب می‌آید، در گیلان هنوز هم هستند زنانی که پایبند به پوشش سنتی و محلی فرهنگ خود هستند.
مردان گیلان هم پوشش سنتی دارند؛ کلاه نمدی، پیراهن بدون یقه با رنگ‌های قرمز تند، شلوارشان معمولی و پشمی و کتی پشمی به نام چوخا بر تن می‌کنند.
گیلان یکی از غنی‌ترین مجموعه‌های شعر و موسیقی در فرهنگ ایران زمین را داراست، قدمت و غنای شعر و موسیقی در این منطقه الهام گرفته از طبیعت است. موسیقی بخش جدا نشدنی از مراسم این خطه از ایران است. تنبور گیلانی از مهمترین و با قدمت‌ترین سازهای گیلان است.
گیلانیان مردمانی معتقد و پایبند به آداب و رسوم ملی و مذهبی هستند تعدادی از این رسم‌ها در گذر زمان به دست فراموشی سپرده شدند اما هنوز هم بسیاری از مراسم و آداب و رسوم در گیلان اجرا می‌شوند که برخی از این آداب مثل؛
آینه تکم؛ عروسکی به شکل بز که به وسیله دسته‌ای که در زیر آن نصب شده توسط تکم چی حرکت داده می‌شود، این عروسک با پارچه‌های رنگی تزیین می‌شود. همزمان با حرکت دادن تکم، تکم چی ترانه‌های شاد می‌خواند؛ این مراسم برای استقبال از بهار اجرا می‌شود،
لافندبازی؛ همان بندبازی است و در مراسم، جشن‌ها و اعیاد اجرا می‌شود،
کشتی گیله مردی؛ این کشتی نشانی از دلاوری و صلابت مردم این خطه از ایران دارد و با گذشت زمان هنوز هم پابرجاست،
چوگان بازی؛ از دوران شاه عباس صفوی در گیلان رواج دارد،
عروس گوله، گل گل چهارشنبه، قاشق‌زنی، شال اندازی، نارنج‌زنی، حنابندان و ... مراسم و آیین‌های سنتی گیلان هستند و از مراسم‌های مذهبی می‌توان به؛ تعزیه خوانی در ماه‌های محرم و صفر، چهل منبر، سینه‌زنی، برگزاری مراسم اعیاد مذهبی و ... نام برد.
سخاوت طبیعت بر سر سفره‌های گیلانیان به زیبایی خودنمایی می‌کند و غذاهای محلی چون؛ مرغ فسنجون، میرزا قاسمی، باقلا قاتق، ترش تره،سیر قلیه، انار بیج، شش انداز، واویشکا و ... در کنار مخلفاتی مثل؛ ترشی، مربا و انواع سبزیجات معطر سفره‌آرای این مردم خوش خوراک است.
صنایع دستی این استان پر از رنگ و لعاب است. زیبایی طبیعت به دستان و قوه تخیل هنرمندان نیز راه یافته است. حصیربافی
، بامبوبافی، گلیم بافی
و جاجیم بافی
، سفالگری
و سرامیک سازی، چارق‌دوزی، چادرشب بافی
و جوراب‌بافی از عمده محصولات صنایع دستی این استان هستند. تولید انواع مربا و ترشی و خوراکی‌های دیگری نیز رایج است. کل استان گیلان پر است از بازارهای محلی و زیبایی که محصولات منطقه مخصوص خود را برای فروش عرضه می‌کنند. بازار قدیمی ماسوله و بازارهای روزانه در این استان دیدنی هستند.
هر کدام از محصولات را از ناحیه مخصوص تولید خود می‌توان تهیه کرد. مثلا زیتون را از رودبار، جوراب را از ماسوله، پرتقال را از شهسوار(تنکابن)، برنج را از لاهیجان، چای را از فومن، بادام‌زمینی را از آستانه.
برای تهیه سوغاتی در این استان هیچ گونه سردرگمی وجود نخواهد داشت، در هر نقطه‌ای می‌توان محصول خاص گیلان و همان شهر را پیدا کرد و از دیدن و خرید آن لذت برد.
