وجه تسمیه :
گفتهاند مردم تهران به هنگام حمله دشمن به زیرزمین میرفتهاند. ته ران.
تهران را گرمسیر در مقابل شمیران که سردسیر است نیز معنی کردهاند.
شهرت :
پل فیروزه ای ایران زمین
جمعیت :
8,244,535 (نفر)
مساحت :
730 (کیلومتر مربع)
ایستگاه راهآهن
فرودگاه
جاده چالوس که نام رسمی آن جاده ۵۹ است از میان شهر کرج در استان البرز شروع و به شهر چالوس در کرانه دریای خزر وصل میشود. برخی این جاده پر پیچ و خم را از زیباترین جادههای جهان میدانند. بیشتر سفرهای تفریحی مردم تهران به سواحل دریای خزر بهویژه در تابستان از طریق این جاده صورت میگیرد. به همین جهت این جاده برای مردم استانهای البرز و تهران بسیار مهم و البته خاطره انگیز است. هر نقطه از این جاده زیبایی و جذابیت خاص خودش را دارد. روستاهای رنگارنگ و خوش آب و هوا، کوههای بلند و صخرهای، درههای عمیق، رودهای خروشان و البته رستورانها و دستفروشان مواد خوراکی از جاذبههای این جادهاند.
اگر از غرب تهران سفر خود را آغاز میکنید، از کرج وارد جاده چالوس شوید و اگر در شرق پایتخت هستید میتوانید از جاده لواسان و دیزین وارد این جاده شوید. این جاده در ایام شلوغ سال و تعطیلات یکطرفه یا مسدود میشود. پس سعی کنید قبل از سفر اطلاعات کافی از وضعیت جاده کسب کنید.
تهران، پایتخت کشور ایران است، که علاوه بر فارسی زبانها، مردمانی از اقوام دیگر همچون کرد، آذری، گیلک، مازندرانی، ارمنی، عرب، لر و ... ساکن آن هستند و همین خود عاملی است برای داشتن فرهنگی آمیخته با فرهنگ شهرهای دیگر.
رسمها مربوط به جشنها و اعیاد مذهبی در تهران نیز مورد اهمیت است و هر گروهی با توجه به رسم محلی خود آن آیین را به جا میآورد. جشن نوروز که برای هر ایرانی سمبلی از جشن قدیمی و ایرانی است، در تهران و در خیابانهای شلوغ آن رنگی دیگر دارد که بوی عید را از ابتدای ماه اسفند به مشام هر رهگذری از این شهر میرساند.
نماد شهر تهران برج آزادی و برج میلاد است. در تهران و حومه، اماکن تاریخی مذهبی نظیر مساجد، کلیساها، کنیسهها، و آتشکدههای زرتشتیان قرار گرفتهاست.
بافت اجتماعی گسترده در تهران باعث شده است تا صنایع دستی شهرهای مختلف در این شهر تولید شود، به عنوان مثال امروزه خاتمکاری و صفحهی مورد نظر پیدا نشد از شیراز و اصفهان و خراطی از دزفول به این شهر آمده است. شیشه گری ، نقاشیروی شیشه، قالی بافی ، سفالگری و چاپ باتیک از دیگر صنایع رایج در این شهر است.
در تهران رستورانهای متعددی وجود دارد که انواع غذاهای بومی ایرانی و همچنین بینالمللی در آنها ارایه میشود. غذاهایی چون کلهگنجشکی، اشکنه، بلغور، آش شله و دمپختک از جمله غذاهای سنتی و محلی این شهر است.
تهران در آغاز قریهای کوچک بود که در گذرگاه قزوین و نیز ری و مازندران قرارداشت. آغا محمدخان قاجار این شهر را به عنوان پایتخت انتخاب کرد. شهری مناسب برای ارتباط با شمال و جنوب و شرق و غرب ایران. این استان در دامنه جنوبی البرز مرکزی قرار دارد که تا قبل از گسترش اسلام نیز مسکونی بوده است. در دورانهای تاریخی مهمترین شهر این ناحیه شهرری و ورامین بودند. شهر تهران قسمتی از ری محسوب میشد که زمان قاجار به عنوان پایتخت حکومتی انتخاب شد. پایتخت بودن تهران و جمع شدن کانونهای بزرگ اقتصادی در این استان باعث شد تا بخش عمدهای از امکانات صنعتی و خدماتی در این استان متمرکز شود.
آنچه از لحاظ جامعه شناختی در مورد استان تهران اهمیت دارد، حرکت رو به جلوی آن در قالب تبدیل شدن به شهری است مدرن. با تمام آلودگی و شلوغی که برخواسته از پایتخت بودنش است، برای مکان زندگی انتخاب میشود چرا که این روبه رشد بودن در راستای مصرفگرایی و راحتطلبی انسانها گام بر میدارد و برای خیلی از مردم خوشایند است، اما همین توسعه عواقبی دارد که چندان زیبایی و قدمتی برای تهران به ارمغان نیاورده است. تهران شهر چنار و درختهای کاج بود. چنارهایی که خیابان اختصاصی پهلوی را پوشانده بود و از میدان راه آهن تا میدان تجریش را زیبایی بخشیده بود، که فقط برای تردد ماشینهای مخصوص استفاده میشد، اکنون؛ این خیابان وجود دارد، چنارها هستند ولی به تعداد محدود، حضور پررنگ انسان آن را کم رنگ کرده است.
تهران در تمام روزهای سال پرجنب و جوش است. شاید این پایتخت برای آنها که دور از هیاهو محیطی آرام را طلب میکنند، مناسب نباشد. تهران شهری است که اگر بخواهیم در یک روز وسط هفته از جنوبیترین نقطه به شمالیترین نقطه آن حرکت کنیم علیرغم همه بزرگراهها و پلهای احداث شده شاید بیش از یک ساعت در راه باشیم.
بناهای تاریخی که یادگار روزگار حکومت شاهان قاجار و پهلوی است در تهران سرزنده و زیبا وجود دارند و مکانی است برای بازدید کسانی که به تلفیق معماری ایرانی و غربی علاقه دارند. کاخ سبز در مجموعه کاخهای سعدآباد نمونهای از ساخت کاخ با معماری ایرانی است ولی مابقی آن به سبک غربی ساخته شده است. از جمله کاخهای معروف تهران میتوان کاخ سعدآباد، کاخ نیاوران، کوشک احمدشاهی، کاخ صاحبقرانیه، عمارت عثمانی و پل رومی، عمارت دارالفنون، حوضخانه باغ قدیم نگارستان، کاخ گلستان، کاخ مرمر و شمس العماره را نام برد. مکانهای تفریحی زیادی در تهران وجود دارد که با هر سلیقهای میتوان جایی را برای لذت بردن پیدا کرد. دربند، درکه، فرحزاد، توچال، دارآباد و بسیاری از مناطق دیگر که در نقاط مختلف تهران وجود دارد و انتخاب مردم تهران برای تفریحات روزانه محسوب میشود.
بازار تهران در بافت قدیمی و تاریخی شهر همچنان پا برجاست، این بازار همراه با دیگر بناهای تاریخی مانند مسجد شاه، مسجد جامع و ... از مجموعههای مهم تاریخی و هنری شهر تهران محسوب میشود. معماری بازار و تنوع محصولات در آن، هم فال است و هم تماشا.