نام قدیم :
ساسویه آباد، بیهق
وجه تسمیه :
به دلیل سرسبزی و آبادی زیاد به این نام خوانده شده است.
جمعیت :
306,310 (نفر)
مساحت :
2,676 (کیلومترمربع)
ایستگاه راهآهن
فرودگاه
سبزوار، در شمال شرق کشور ایران یکی از شهرهای بزرگ استان خراسان رضوی است که به لحاظ تجاری و بازرگانی جایگاه ممتازی دارد. در حاشیه کویر لوت و ارتفاعات کوه جغتای که عامل جدایی دشت جوین از جلگه سبزوار بوده، قرار گرفته است. شرایط جغرافیایی این منطقه، آب و هوایی خشک و معتدل را برای شهر رقم زده است.
این شهر تاریخی، قیام سربداران را به خود دیده، قیامی که در تاریخ کشور ایران اهمیت زیادی دارد. شهری که در علم و تاریخ و هنر و فرهنگ یدی طولانی داشته و بزرگان و مشاهیر زیادی را پرورانده است. علاوه بر قدمت تاریخی، سبزوار دارای جذابیتهای طبیعی و گردشگری چون، پناهگاه حیات وحش شیر احمد، منطقه شکار ممنوع پروند، رودخانه دلبر، پارک جنگلی، آبشارها و باغ ملی است. روستاهای اطراف نیز دارای طبیعت زیبایی است.
از آثار و بناهای تاریخی این شهر میتوان به چهارتاقی دیو، مدرسه فخریه، آتشکده آذربرزین مهر، مناره خسروگرد، مسجد پامنار، حوض هشت پایه، آرامگاه ابن یمین، آرامگاه بقراط، آب انبارها، بازار سرپوش، بازار حاج زمان و بسیاری آثار دیگر که ریشه در فرهنگ و تمدن ایران دارند اشاره کرد. تپههای تاریخی در این منطقه وجود دارد که مهمترین آنها تپه عیدگاه است و یکی از دو تپه معروف و منحصر به فرد دنیاست و مشابه آن تپه نمازگاه در عشقآباد است.
مردم سبزوار به زبان فارسی و گویش سبزواری سخن میگویند. بیشتر آنها مسلمان و شیعهاند. مردمانی هنرمند و اهل علم دارد که وجود بزرگانی چون محمود دولتآبادی، ابوالفضل بیهقی، علی شریعتی و بسیاری از عالمان دیگر در این سرزمین گواه این ادعاست.
آداب و رسوم آیین ایرانی در این شهر همچنان پابرجاست، چنان که به این شهر لقب آیینهای نستوه دادهاند، برگزاری آیینهای سنتی چون اسب چوبی، آیین ورشرنگ، آیین چادرپوشان حسینیه قنادها و... رایج است.
ساکنین سبزوار به کشاورزی و دامپروری مشغول هستند و محصولاتی چون زیره، پنبه و خشکبار را تولید میکنند. کلوچه زنجبیلی سبزوار شیرینی پرطرفدار میان اهالی و همچنین گردشگران این شهر است.
سبزوار شهری با غذاهای متنوع است که معروفترین غذاهایش شامل؛ آوجیج، اشکنه، کماج، مسوه، دنی، کاچی، آش جوش بره، آش قوریتی، قلیه بادمجان و علف ماست میشود.
ذوق و سلیقه ساکنین این شهر را میتوان در خلق هنرهای رایج دید؛ قالی بافی ، سفالگری ، مسگری ، نمدمالی و خراطی اما هنر اصلی آنها قالیبافی است. در کنار این صنایع دستی زیبا، کلوچه زنجبیلی و ادویههای معروف سبزوار میتواند سوغاتی خوشمزه و مناسبی باشد.