بیشتر مردم نیشابور مسمان هستند و به زبان فارسی با گویش نیشابوری سخن میگویند. این شهر تاریخی، بار فرهنگی خود را از دورانهای مختلف به دوش دارد و همچنان رنگ و لعابش در این دیار قابل رویت است. وجود آرامگاه عطار نیشابوری و خیام گواه این مطلب است. موسیقی معروف ساسانی مقامی بعد از اینکه ثبت یونسکو شد برای مردم نیشابور جایگاه قدیم خود را پیدا کرد و اکنون موسیقی زیبای مقامی در این شهر شنیده میشود. سرود ویژه نیشابور که در سال ۱۳۹۰ خوانده شد از شهرت زیادی برخوردار است.
آداب و رسوم در نیشابور نه مثل گذشته اما همچنان پابرجاست. مراسمی مثل بارانخواهی که به آن چولهقزک میگویند، مراسم نوروز، خاکسپاری، ازدواج، اعیاد مختلف دینی و جشن سده همچنان برگزار میشود.
صنعت مهمی که در این شهر وجود دارد Carpet Weaving است که بیشتر در روستاها بافته میشود، لازم به ذکر است که بزرگترین فرش دستبافت ثبت شده جهانی در مسجد شیخ زاید در ابوظبی به دست فرشبافان نیشابوری بافته شده است. از دیگر آثار صنایع دستی این شهر باید به صنعت خوش رنگ و تراش فیروزهتراشی اشاره کرد، کاشیکاری، Pottery ، Felting ، فرتبافی و پارچه بافی نیز از دیگر صنایع پر رونق است.
تنوع غذایی در سفره ساکنین نیشابور به گونهایی است که به هر سلیقهای خوش میآید، اشکنههای زیادی چون، بلغور، تروش، شیره، قروت، گوجه، آشهای خاص منطقه با سبزیهای مخصوص خودشان، خورشت ریواس، یتیمچه، گرماس، فله، شیربرنج و سیکی یارما از جمله این غذاها هستند.
زیباترین و معروفترین سوغات نیشابور فیروزه است.