Naybandan Wildlife Refuge Description
پناهگاه حیات وحش نایبندان وسیع‌ترین منطقه حفاظت شده ایران است، که با وسعت ۱ میلیون و ۴۲۲ هزار هکتار در شهر Tabas قرار دارد. این منطقه از هر طرف توسط کویر محاصره شده است. منابع آبی لازم برای رشد گیاهان و زندگی حیوانات مختلف در این منطقه توسط دو قله مرتفع نایبندان و علی‌آباد تامین می‌شود.
آب و هوایی گرم و خشک دارد و بیشتر سطح آن را دشت تشکیل داده است. نواحی نزدیک به کوهستان حالت استپی بوده و نواحی دور از کوهستان به شکل شوره‌زار است. میزان بارندگی کم است، اما حدود دویست چشمه آب شیرین و شور، وجود دارد که البته بسیاری از آنها در تابستان و همچنین زمان خشکسالی کم آب شده و یا خشک شده‌اند. ۱۷۷ گونه گیاهی در این منطقه شناسایی شده است. گیاهانی چون بادام کوهی، انجیر وحشی، تاغ، چوبک تماشایی، کلاه میرحسین خار سفید، کلاه میرحسین دم‌عقربی، بادام عاجی، بادام خاکستری، گون درختچه‌ای، زیره کرمانی و زیره سیاه از انواع گونه‌های گیاهی این منطقه هستند که از ارزش حفاظتی بالایی برخوردارند.
- ارزش اصلی نایبندان به دلیل محیط امنی است که برای برخی از جانوران ایران فراهم آورده به خصوص یوزپلنگ آسیایی، بیشترین جمعیت این جانور در این منطقه زندگی می‌کنند.
- غار بزرگی به نام غار کفتار در منطقه نایبندان قرار دارد که گله بزرگی از کفتارها در این غار زندگی می‌کنند.
- این منطقه همچنین زیستگاه حیواناتی نظیر جبیر (غزال کوچک)، شاه روباه و گربه شنی است.
- سیاه‌گوش، روباه معمولی، روباه شنی، شغال، خارپشت ایرانی، تشی و خرگوش صحرایی از دیگر انواع حیوانات ساکن این منطقه هستند.
- از مهم‌ترین گونه‌های شناسایی شده خزندگان این منطقه می‌توان به افعی شاخ‌دار، مار جعفری، تیرمار، بزمجه بیابانی، مار شتری، شترمار شیرازی، مارقیطانی، مارخالدار، مارجعفری، جکوی دم‌پخ گایزرلینگ، آگامای استپی، آگامای چابک و آگامای سروزغی دم‌سیاه اشاره کرد.
- از پرندگان شاخص این منطقه هم زاغ بور، هوبره، کبک، سبزه‌قبا، تیهو، کوکر گندمی و شکم‌سیاه و انواع مختلف پرندگان شکاری همچون شاه‌بوف، شاهین، دلیجه، بالابان، عقاب طلایی، و سنقر خاکستری را می‌توان نام برد.