استان ایلام، با آب و هوای معتدل کوهستانی در غرب کشور ایران قرار گرفته، که طولانی‌ترین مرز را با کشور عراق دارد. نوع آب و هوا و خاک حاصلخیز، عاملی است برای رونق کشاورزی. بزرگ‌ترین میدان نفتی غرب کشور، میدان نفتی اناران در این استان است.
ایلام جاذبه‌های طبیعی زیادی دارد، مناطق کوهستانی و ییلاقی با جنگل‌های انبوه و سرسبز که شامل تفریحگاه‌های جنگلی رنو و ششکلان، تجریان، ششدار، منجل، دالاو، مله پنجاو و تنگ ارغوان، دره ویژ درون، تفرجگاه گلم زرد و گره چقا، تنگ رازیانه و دربند در بدره و... است. دره ییلاقی کلم‌بدره، به خاطر وجود باغ‌ها و گونه‌های گیاهی متنوع و چشمه‌های زیاد، در هر چهار فصل مورد توجه مردم ایلام و گردشگران است.
غارها یکی دیگر از جاذبه‌های طبیعی این استان هستند که مورد توجه طبیعت‌گردان و زمین‌شناسان است. غارهایی چون، غار خفاش و غار قلاپیکه در دهلران، غار بره زرد در بدره، غار گل گل مهران، غار طلسم ایوان، غار ملک و کبوترلان در زرین آباد، غار مژاره آبدانان.
یکی از غارهای شگفت‌انگیز، زینه‌گان در ۵ کیلومتری جنوب شرقی صالح آباد است که با ۲ کیلومتر طول و به صورت رو باز و با داشتن، دهلیزهای آبگیر، قندیل‌های متعدد و آب چکان‌های طبیعی و بسیار جالب، در فصل‌های مختلف سال مورد توجه گردشگران است.
وجود چشمه‌های آب معدنی و رودخانه‌ها و دریاچه‌هایی چون، چشمه قیر، دریاچه چم گردلان، رودخانه سیمره، آبشار خربزان، جزیی از هدیه طبیعت است به این استان. در دامنه‌های جنوبی سیاه کوه، ده‌ها چشمه آب گرم وجود دارد.
بناهای تاریخی بسیاری هم‌چون بقایای شهر سیمره در دره شهر، آثار شهر سیروان در سراب کلان، تنگ بهرام چوبین، سنگ نوشته گل گل ملکشاهی، قلعه والی، پل گاومیشان، همه یادگارهای دوران‌های مختلف تاریخی است.