یذه، شهری با قدمت و تاریخی است، از شهرهای استان Khuzestan  و مرکز شهرستان ایذه است. شهر ایذه، از دوران پارینه سنگی تا کنون آثار تاریخی زیادی را در دل خود جای داده است.

ساکنین ایذه از اقوام بختیار هستند و ایذه شهری بختیارنشین است. نام قدیم ایذه، انشان بوده است، به زبان محلی ایذه، شهر مالمیر یا مال امیر خوانده می‌شود. ایذه از دوران باستان تاکنون با این نام‌ها نیز خوانده شده است: ایزج، اوجا، آیاپیر، آنزان، انشان، ایگه، اریگ، ایج.

شهر ایذه در دوران حکومت عیلامیان به آیاپیر یا آنزان معروف بوده است، در دوران ساسانیان ایذه نام گرفت و در زمان فتح این شهر به دست مسلمانان ایذج خوانده شد چرا که ایذج نام پل سنگی است که روی رودخانه کارون قرار داشته است. اتابکان لر، شهر ایذه را با نام مالمیر می‌خواندند که همچنان ایذه با همین نام در بین محلی‌های این منطقه شناخته شده است (در زبان لری بختیاری مال به معنای خانه است و میر همان امیر است).

هم‌چنین شهر ایذه، به نام پایتخت بختیاری ایران معروف است.

آب و هوای ایذه معتدل و کوهستانی است. از جاذبه‌های طبیعی مهم ایذه، عبور رودخانه بزرگ کارون از این شهر است. هم‌چنین سد کارون ۳ در شهر ایذه قرار دارد.

شهر ایذه با توجه به قدمت تاریخی که داراست، دارای جاذبه‌های تاریخی و طبیعی فراوانی است، از جمله این جاذبه‌ها می‌توان به:Koolfarah ، نقشینه‌های كول فرح، Sheyvand Waterfall ، برد نبشته ایذه، قلعه تل، کتیبه هانی و ... اشاره کرد.

همجواری با سد کارون ۳ و دریاچه سد بر جاذبه‌های ایذه افزوده است و همه ساله توجه گردشگران زیادی را به این شهر جلب می‌کند، هم‌چنین پل بزرگ کارون ۳ با دهانه ۲۶۴ متر که دارای طویل‌ترین دهانه پل در ایران است در مسیر ارتباطی بین Shahrekord و ایذه قرار دارد؛ این پل با ۷ کیلومتر جاده، سه رشته تونل و دو دهنه پل بر روی دریاچه سد ساخته شده است.

ساکنین ایذه به زبان لری و گویش بختیاری صحبت می‌کنند، مردم ایذه تحت تاثیر آداب و رسوم زندگی عشایری هستند، به همین دلیل به وضوح می‌توان این تاثیر پذیری را در زندگی روزمره آنان مشاهده کرد. زندگی عشایری بر پایه نظم ایلی – طایفه‌ایی نهادینه شده و ساکنین شهر ایذه با توجه به شرایط طبیعی و اقلیمی این منطقه از این نظم پیروی می‌کنند.

اساس اقتصاد مردم این منطقه بر دامداری و دامپروری استوار است و شهر ایذه مهم‌ترین مرکز دامداری در استان خوزستان به حساب می‌آید.

 فرهنگ و آداب و رسوم قوم بختیار دارای قدمت زیادی است و جالب اینجاست که با گذر زمان ماهیت اصلی فرهنگ بختیاری حفظ شده است.

موسیقی با فرهنگ قوم بختیار پیوندی عمیق و جدا نشدنی دارد به گونه‌ایی که، در بیشتر مراسم چه شادی یا عزا یکی از قسمت‌های اصلی مراسم را به خود اختصاص می‌دهد.

قوم بختیار آداب و رسوم خاصی دارند به عنوان مثال می‌توان به مراسم طلب باران، معجزه سنگ و ... که تمامی این مراسم به همراه موسیقی اجرا می‌شوند، اشاره کرد.

به نوازندگان موسیقی در فرهنگ بختیاری، تشمال می‌گویند.

یکی از مراسم خاص که در قوم بختیار دارای آیین و مراسم خاصی است، سنت یا مراسم ازدواج است که خود شامل چندین مراسم است: کچه زنی، نشون بندون، خواستگاری، نامزدی، شیرینی حرونی، پشت عقد و سیاهه، بردن داماد به خانه همسر آینده، کاغذ خانه‌داری، مراسم دعوت، حنابندان، نکاح کنان، مراسم واطلبان، مراسم بره کشون و مراسم پاتختی.

یکی دیگر از آداب قوم بختیار اجرای رقص یا همان حرکات موزون و ریتمیک است که به شکلی خاص و همراه با شعر و موسیقی در مراسم اجرا می‌شود و ایجاد شادی، نشاط و سرگرمی می‌کند. رقص و حرکات موزون بازگو کننده مفاهیم خاصی هستند. معروف‌ترین رقص در میان قوم بختیار، رقصی به نام «سه پا» است، رقص سه پا بسیار پر تحرک و با نظم خاصی اجرا می‌شود.

هر طایفه، دارای رقص‌های متفاوت و زیبایی است اما، تمامی این رقص‌ها و حرکات موزون که به صورت گروهی انجام می‌شوند نشانه‌ایی از اتحاد و یکپارچگی قومی و قبیله‌ایی است و بیان کننده همدلی مردم یک قوم است.

انجام رقص و حرکات موزون، جنبه‌های مفهومی زیادی دارد که از میان این جنبه‌ها می‌توان به: جنبه شکرگزاری، عرفانی، نمادین، تاریخی، حماسی و ... اشاره کرد.

اعتقادات و باورهای قوم بختیار بسیار ریشه‌دار و قوی است، به عنوان مثال: آنان بهترین قاضی محلی را «داگپ» می‌دانند (دا به معنی مادر و گپ به معنی بزرگ است؛ مادربزرگ) داگپ داناترین زن ایل است و وظیفه قضاوت و صلح و آشتی خانواده را عهده‌دار است. یکی دیگر از اعتقادات و مراسم این قوم رسم مینابرداری داگپ است که نشانه ارج نهادن به مقام زن است.

قوم بختیار هم مانند بیشتر اقوام ایرانی دارای پوشش خاصی هستند که ۲۷۰۰ سال قدمت دارد و ریشه در اعتقاد و عادات آنان دارد. لباس مردان بختیاری دارای اصالتی است که از دوران باستان تا کنون پا برجا مانده است. این پوشش دارای ۴ بخش است: کلاه سیاهرنگ و استوانه‌ایی شکل، تن‌پوش‌شان ردایی بلند است به نام چوقا، شلوارشان بسیار گشاد است و از پارچه‌ایی به نام دبیت که سیاه رنگ است دوخته می‌شود و در انتها کفش‌شان که گیوه است. پوشش سنتی قوم بختیار را هنوز هم می‌توان در روستاهای بختیارنشین مشاهده کرد.

هم‌چنین بافت Carpet Weaving و قالیچه بختیاری که از هنرهای دستی با قدمت ایران است در ایذه رونق فراوانی دارد. تفاوت خاص بافت قالی و قالیچه بختیاری، در بکار گرفتن نقش حیواناتی مثل: بزکوهی، کبک، پازن و ... کنار نقش گل و بوته با رنگ‌ها، پشم و الیاف طبیعی است.

علاوه بر قالی و قالیچه بافی صنایع دستی مانند: Kilim Weaving ، Felting ، Shoemaker Weaving ، چوقابافی و شیرسنگی تراشی در این شهر دارای قدمت زیادی است. 

با توجه به وضعیت آب و هوایی و معیشتی این منطقه، بیشترین و رایج‌ترین غذا در این ناحیه شامل: انواع کباب، خورشت، آبگوشت  و آش است.